Με επιτυχία υλοποιήθηκαν δύο πανελλήνια εκπαιδευτικά προγράμματα από την Ιερά Μητρόπολή μας

Η Ιερά Μητρόπολη Μονεμβασίας και Σπάρτης θέλοντας να συμβάλει πατρικά στο δύσκολο έργο της αγωγής των παιδιών μας, αλλά και στη γνωριμία τους με τα μνημεία και τον πλούτο της πολιτισμικής μας κληρονομιάς, πραγματοποίησε κατά την σχολική χρονιά 2021-2022 δύο Πανελλήνια Εκπαιδευτικά Προγράμματα δια ζώσης και διαδικτυακά με τίτλο : “Γνωρίζω τις Βυζαντινές τοιχογραφίες του Μυστρά» και «Μεταβυζαντινά Μοναστήρια, ο λύχνος του Ελληνικού Πολιτισμού: Κρυφό Σχολειό Έφηβοι Νεομάρτυρες”.

Τα εκπαιδευτικά προγράμματα ήταν εγκεκριμένα από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.)  και πραγματοποιήθηκαν σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων του Υ.ΠΑΙ.Θ.  Η υλοποίηση των εκπαιδευτικών  προγραμμάτων  ξεκίνησε στις  21 Νοεμβρίου 2021 και ολοκληρώθηκε στις 8 Ιουνίου 2022. Η ανταπόκριση από όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα της Χώρας ήταν αρκετά ικανοποιητική. Στο πρόγραμμα για τον Μυστρά συμμετείχαν 1870 μαθητές και μαθήτριες εκ των οποίων οι 645 επισκέφθηκαν με τους εκπαιδευτικούς τους τον βυζαντινό Μυστρά και θαύμασαν από κοντά την τέχνη της Παλαιολόγειας Αναγέννησης. Προσέγγισαν τις τοιχογραφίες εικαστικά και τεχνοτροπικά και αποκόμισαν παιδαγωγικά, κοινωνικά, πολιτισμικά , ιστορικά και εικαστικά οφέλη μέσα από ποικίλες δραστηριότητες και  δραματοποίηση. Αντίστοιχα, στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα: «Μεταβυζαντινά Μοναστήρια, ο λύχνος του Ελληνικού Πολιτισμού: Κρυφό Σχολειό Έφηβοι Νεομάρτυρες», που σχετιζόταν με τη συμπλήρωση 200 χρόνων από την έναρξη της ελληνικής επανάστασης, συμμετείχαν 1594 μαθητές και μαθήτριες εκ των οποίων οι 495 επισκέφθηκαν τα ιστορικά μας μοναστήρια της Ζερμπίτσας και των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων. Τα παιδιά μέσα από βιωματικές δραστηριότητες αναγνώρισαν την αξία των μεταβυζαντινών μοναστηριών ως κιβωτού διαφύλαξης της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Γνώρισαν τον βίο έφηβων  Νεομαρτύρων και Παιδομαρτύρων και αντιλήφθηκαν   τον ηρωισμό και τη συμβολή τους στην ωρίμανση της ιδέας του ξεσηκωμού. Έμαθαν πώς, πού και γιατί λειτουργούσε το Κρυφό Σχολειό και έκαναν διάλογο αντιπαραβολής των δυσκολιών του Κρυφού Σχολειού και του σημερινού σχολείου μέσα από παιχνίδι ρόλων. Στο αρχονταρίκι στήθηκε «βιβλιογραφικό εργαστήρι» και τα παιδιά έγιναν Κωδικογράφοι  δημιουργώντας  τα δικά τους χειρόγραφα αντιγράφοντας πρωτότυπα μοτίβα και σχέδια.

Πέρα από την επίτευξη των επιμέρους διδακτικών στόχων των προγραμμάτων το μεγαλύτερο κέρδος που αποκόμισαν τα παιδιά μας ήταν ότι αντιλήφθηκαν την αξία της Πολιτισμικής μας Κληρονομιάς και αισθάνθηκαν την ευθύνη για τη συνέχειά της!

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος για τον Μυστρά, γράφτηκε από την εκπαιδευτικό και αγιογράφο κα Ελένη Παπαδόγιαννη Παππά το εφηβικό βιβλίο: «Βυζαντινός περίπατος στον Μυστρά με τον κυρ Φώτη Κόντογλου». Στόχος του βιβλίου είναι να εξοικειωθούν οι μαθητές και οι μαθήτριες με τον Βυζαντινό Μυστρά που από το 1989 αποτελεί μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτισμικής Κληρονομιάς της UNESCO.

Το βιβλίο έχει  διαλογική μορφή, σε απλή κατανοητή γλώσσα, που προσδίδει ιδιαίτερη ζωντάνια, αμεσότητα και φυσικότητα. Πρωταγωνιστές είναι ο μέγας διδάσκαλος της αγιογραφίας Φώτης Κόντογλου, ο σοφός παππούς, ο  γερο-Θοδωρής και τα τέσσερα φιλομαθή και ευαίσθητα  εγγονάκια του.

Το βιβλίο έχει ήδη διανεμηθεί αφιλοκερδώς σε όλες τις Σχολικές Μονάδες  του Νομού Λακωνίας  και στις αντίστοιχες Σχολικές Μονάδες που συμμετείχαν στα προγράμματα ανά την Ελλάδα και το Εξωτερικό. Επίσης, στάλθηκε σε πάνω από 80 Δημόσιες, Δημοτικές και παιδικές – εφηβικές Βιβλιοθήκες της χώρας μας.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ  σελ. 50-52

<< Πες μας, κυρ Φώτη, για αυτούς τους Αγγέλους πιο δίπλα. Έξι είναι. Πού πάνε όλοι μαζί στη σειρά;

– Κάνουν τελετουργία*. Έχουν ξεκινήσει από την Αγία Πρόθεση και κατευθύνονται με τέλεια ιεροτελεστία προς την Αγία Τράπεζα στην Ουράνια Λειτουργία. Τα πόδια τους αγγίζουν απαλά κάτω και δίνουν την αίσθηση ότι μάλλον πετούν

παρά περπατούν. Φορούν ιερατικά ρούχα σε λευκό και απαλό κιτρινωπό χρώμα.

Ο πρώτος Άγγελος μάλιστα κρατά θυμιατό με ευωδιαστό λιβάνι. Γιατί οι τρεις πρώτοι κουκουλώνουν τα κεφάλια τους; Τι κάνουν ακριβώς;

– Κρατούν υψωμένο το δισκάκι με το προσφερόμενο ψωμάκι, δηλαδή το δισκάριο με τον Αμνό, όπως λέγεται. Το έχουν καλύψει με στολισμένο ύφασμα, που

πέφτει ως τους ώμους τους. Οι άλλοι τρεις Άγγελοι κρατούν καλυμμένα δισκοπότηρα με γλυκό, βαθυκόκκινο οίνο, το ανάμα.

– Λίγο ακόμα, κυρ Φώτη μου, και θα ακούσουμε και την ψαλμωδία τους! Τόσο παραστατική είναι αυτή η τοιχογραφία.

– Κάτω από τους αγγέλους, που συνεχίζουν τη λιτανεία τους αιώνες τώρα, είναι στη σειρά ιεράρχες με τη γαλήνια όψη τους και τις μακριές τους γενειάδες. Τα άμφιά τους γεμάτα με σταυρούς σε μοτίβα. Όλοι βρίσκονται στη θέση τους ακίνητοι ολόγυρα στο ιερό περιμένοντας τους Αγγέλους να ακουμπήσουν τα Τίμια

Δώρα πάνω στην Αγία Τράπεζα, για να ολοκληρωθεί η Θεία Λειτουργία. – Κοιτάξτε και τους δύο Αγγέλους εκεί ψηλά στον στρογγυλό τοίχο, στην κόγχη του ιερού!

– Τι είναι αυτά που κρατούν; Μήπως είναι σκήπτρα;

– Όχι, όχι.

– Μήπως είναι βεντάλιες;

– Περίπου. Ριπίδια ονομάζονται και με αυτά δημιουργούν απαλό αέρα μην τυχόν και πλησιάσει κανένα έντομο τα Τίμια Δώρα. Ο χαρακτήρας τους, όμως, έγινε με τα χρόνια συμβολικός.

– Να σε ρωτήσω και εγώ, κυρ Φώτη μου, κάτι.

– Ναι, γερο-Θοδωρή. Αν ξέρω.

– Πιο ψηλά, στην κόγχη εκεί που σχηματίζεται η αχιβάδα του ιερού.

– Στην Πλατυτέρα;

– Ναι, εκεί που κάθεται η κυρά η Δέσποινα στον θρόνο της. Ζερβά και δεξιά της είναι δύο Άγγελοι που δε φορούν λευκά ρούχα όπως οι άλλοι. Γιατί;

– Αυτοί είναι Αρχάγγελοι και στέκονται δίπλα στη Βασίλισσα των Ουρανών ως τιμητική φρουρά, όμοια με την αριστοκρατική φρουρά που είχαν και εδώ στα Παλάτια του Μυστρά. Η στολή των Αρχαγγέλων είναι εντυπωσιακή! Φορούν πορφυρό ρούχο, στιχάριο*, όπως ονομάζεται, και έχουν ζωσμένο τον «λώρο», δηλαδή μακριά, πλατιά λωρίδα υφάσματος χρυσοκέντητη και στολισμένη με πολύτιμα πετράδια που σταυρώνει στο στήθος. «Λώρο» φορούσαν εκείνη την εποχή και οι αυτοκράτορες πάνω από τα πολυτελή ρούχα τους.

Όλη αυτή τη ζωγραφισμένη τελετουργία παρακολουθεί σιωπηλός και ένας ξεχωριστός μοναχός. Είναι ο Όσιος Νίκωνας, «ο Μετανοείτε» με τα ανακατεμένα μαλλιά του και το κουκούλι του ριγμένο στους ώμους. Το μοναχικό του σχήμα με τον κεντημένο σταυρό συγκρατείται στη μέση με δερμάτινη ζώνη. Στο αριστερό χέρι κρατάει ανοιχτό ειλητάριο, για να θυμίζει στους Λακεδαιμονίους τα πατρικά του λόγια, εφόσον είναι ο ιδιαίτερος προστάτης τους>>.

Ευχαριστούμε θερμά τους χορηγούς μας για τη συμβολή τους στην έκδοση του βιβλίου: «Βυζαντινός περίπατος στον Μυστρά με τον κυρ Φώτη Κόντογλου».

Ιδιαιτέρως ευχαριστούμε τον εκδοτικό οίκο «ΕνΤΥΠΩΣΗ» της κ. Χρυσάνθης Δεληγιάννη, εφόσον η προσεγμένη και εξαιρετικής ποιότητας έκδοση του βιβλίου, το καθιστά ελκυστικό ώστε να κεντρίσει το ενδιαφέρον των παιδιών για να  επιλέξουν να το διαβάσουν αφιερώνοντας χρόνο από τις πολλές ασχολίες και μαθητικές τους υποχρεώσεις.

Μπορείτε να διαβάσετε το βιβλίο ως e-book ΕΔΩ